SCHUILEN IN MAASTRICHT...
Schuilkeldermuseum
Samen met de VVV-Maastricht hebben enkele deskundige en enthousiaste mensen het initiatief genomen om in de kazemat onder het Minister Goeman Borgesiusplantsoen een permanente expositie in te richten over schuilkelders in Maastricht. Deze tentoonstelling is ingericht op een plek waar ook daadwerkelijk schuilkelders zijn geweest, namelijk in de kazematten. Onze werkgroep Schuilen in Maastricht… wil hier de herinnering levend houden aan de twee schuilkelderperiodes in de twintigste eeuw: de Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog.
Openingstijden 2024
Openingstijden 2025
Geen reservering nodig.
Toegang is gratis.
Bezoek ons museum
Ons Schuilkeldermuseum kan worden bezocht telkens op de derde zondag van de maanden maart tot en met oktober van 14.00 tot 16.00 uur. Toegang is gratis. Tijdens de maanden november t/m februari zijn wij gesloten.
Meer informatie vindt u op onze pagina “Bezoek“
Iedere derde zondag van de maand kunt u ons museum gratis bezoeken tussen 14.00u.-16.00u.. Ook gedurende de winterperiode van 2024-2025, i.v.m bevrijdingsjaar 80 jaar herdenken bevrijding WOII. Onze vrijwilligers zijn aanwezig om uw vragen te beantwoorden en toelichting te geven. Ook controleren zij de toeloop van bezoekers, zodat het niet te druk wordt. Bezoekers wordt in dat geval gevraagd bovenaan de trap even te wachten.
80 jaar bevrijding
Ons programma: ´klein maar fijn´
Dit jaar kan Maastricht de tachtigste verjaardag van de bevrijding herdenken. Op 13 september 1944 werd eerst Wyck en de dag erna Maastricht bevrijd. De Werkgroep Schuilen in Maastricht … en een aantal geestverwante organisaties willen dit herdenkingsjaar niet onopgemerkt voorbij laten gaan. We hebben de handen in elkaar geslagen en presenteren hierbij met trots ons programma voor de herdenking.
Spreiding van activiteiten
In Maastricht was de oorlog op 15 september 1944 nog lang niet afgelopen. Daarom zullen onze activiteiten plaatsvinden in de periode 15 september 1944 tot 5 mei 1945, het moment waarop heel Nederland zijn bevrijding herdenkt/viert. Het Schuilkeldermuseum zal daarom ook tijdens de wintermaanden geopend zijn. Kijk hiervoor op onze website.
Op 15 september 1944 was het allerminst afgelopen!
Een boodschap die wij heel duidelijk willen overbrengen is dat de oorlog op 15 september 1944 nog allerminst was afgelopen. De rest van Nederland kon de bevrijding pas vieren op 5 mei 1945 en in het verre oosten (Nederlands Indië) zou het nog tot 2 september duren voordat Japan capituleerde nadat twee Amerikaanse atoombommen hun verschrikkelijke werk hadden gedaan. Terwijl Maastrichtenaren en Limburgers feestvierden, ging de ellende elders in het Nederlandse Koninkrijk, maar ook daarbuiten nog maandenlang door. Er werd dan ook al spoedig kritiek geleverd op het feestvieren en de losbandigheid in de bevrijde gebieden.
Maar ook hier sloeg het oorlogsgeweld nog regelmatig toe. De laatste keer dat de sirenes van de Luchtbescherming de Maastrichtenaren opriepen de schuilkelders op te zoeken was in maart 1945. Duitse vliegende bommen passeerden nog regelmatig het Zuid-Limburgse luchtruim. Een groot deel van de Maastrichtse bevolking bracht de nacht van 31 december 1944 op 1 januari 1945 door in de schuilkelder, er vielen bommen en slachtoffers, ook dodelijke slachtoffers.
Activiteitenprogramma:
Toneelstuk Kwatsj in de Katsj!
Een hilarisch toneelstuk in de ‘schuilkelder’ met een knipoog naar het schuilkeldercabaret dat in 1944 en 1945 werd opgevoerd. We vermeldden al dat Maastrichtenaren na de bevrijding nog regelmatig de schuilkelders moesten opzoeken. Onder die benarde omstandigheden ontstond toen in de kazematten het schuilkeldercabaret bedoeld om de mensen in de donkere ondergrondse ruimtes wat vertier te brengen.
Nu 80 jaar later…2024 .. opnieuw hilarisch momenten in de schuilkelder! Het Schuilkeldercabaret ging terug in de tijd en nam de toeschouwers mee naar het Cabaret uit de oorlogsjaren. Het werd een groot succes met vier bijna volledig uitverkochte voorstellingen in Kazemat A, waar men de sfeer uit de oorlogsjaren meteen, bij binnenkomst, al kon ervaren.
De spelers:
Lidwien van den Boorn, Ineke Bos, Paul Fissette, Joes Minis en Servé Minis.
Regie: Paul Fissette
Techniek: Bram Borsboom
Kleding: Margriet Poolen
Organisatie: Werkgroep Schuilen in Maastricht …/Visit Maastricht
Kwatsj in de Katsj werd mede mogelijk gemaakt door:
Brouwerij Bosch
Centre Céramique
Vereniging Historische
Artillerie Maastricht
Woonpunt
Bevrijdingswandeling door de kazematten
Ons Schuilkeldermuseum bevindt zich in de kazematten en door de kazematten worden o.a. door Maastricht Underground rondleidingen gegeven. De meeste rondleidingen eindigen in het museum en besteden kort aandacht aan het schuilen in de Tweede Wereldoorlog. Op initiatief van ons werkgroep lid Maarten van Tol worden er nu rondleidingen gegeven die meer en vrijwel uitsluitend aandacht besteden aan het schuilen in de kazematten tegen de achtergrond van de oorlog en de bevrijding. Die rondleidingen starten bij de ingang van de kazematten op de hoek van de Proosdijweg en de Aert van Trichtweg en eindigen in het Schuilkeldermuseum. Tijdens een rondleiding van ongeveer anderhalf uur worden plekken bezocht waar het schuilkelderverleden nog tastbaar aanwezig is op een route die tegenwoordig nog zelden door bezoekers wordt aangedaan. Omdat de meeste verhalen midden in een van de smalle gangen moeten worden verteld, is de groepsgrootte beperkt tot 15 personen. De eerste speciale rondleiding die op 21 september is gepland, was ook al vrij snel uitverkocht. Op dit moment worden in de periode september 2024 – mei 2025 extra rondleidingen voorbereid. Voor deze wandelingen werken we nauw samen met Maastricht Underground/Explore Maastricht. Beschikbare tickets zult u binnenkort kunnen bestellen op: https://www.exploremaastricht.nl/rondleiding/rondleiding-bevrijdingswandeling-kazematten
De Luchtbeschermingsdienst van Maastricht in het Dinghuis 19 oktober t/m 3 november … met een toetje van MVV!
‘Mestreechteneere, daot eur pliech!’Tentoonstelling over de Luchtbeschermingsdienst van Maastricht tijdens de Tweede Wereldoorlog (met… extra aandacht voor MVV!)
Luchtaanvallen en bombardementen op bewoonde gebieden waren in de Tweede Wereldoorlog aan de orde van de dag. Sommige bombardementen waren bewust gericht en andere waren vergissingen of ongelukken. De gevolgen waren in beide gevallen hetzelfde: schade aan huizen, wegen en andere infrastructuur en – en misschien wel het belangrijkst – dode en gewonde burgers. Vele jaren hebben we ons er weinig bij voor kunnen stellen, maar de recente geschiedenis maakt dat velen daar nu anders naar beginnen te kijken.
Naarmate in de jaren 1930 de internationale spanningen opliepen, werd het ook duidelijk dat aanvallen vanuit de lucht bij een conflict zeer waarschijnlijk zouden zijn. Het Duitse bombardement op de Baskische stad Guernica in 1937 nam elke twijfel weg. Er moesten voorbereidingen worden getroffen om de schade bij luchtaanvallen te beperken.
Nederland riep daarom een Luchtbeschermingsdienst in het leven en de gemeenten dienden dit te organiseren. Zo kreeg dus ook Maastricht zijn Luchtbeschermingsdienst, een complexe organisatie die grotendeels uit vrijwilligers bestond. De Maastrichtse commandant, generaal b.d. Bongers, nam zijn intrek in het Dinghuis en daar was het kantoor, maar ook de commandopost van de organisatie gevestigd. In het torentje boven op het Dinghuis zat één van de uitkijkposten. Van daaruit werd alarm geslagen zodat de burgers op tijd in hun schuilkelders konden zijn.
https://rtvmaastricht.nl/nieuws/artikel/expositie-over-maastrichtse-luchtbescherming-tijdens-wo-ii
MVV
In deze tentoonstelling zal ook aandacht worden besteed aan de sportieve adoptie van Maastricht door de Engelse gemeente Woolwich in 1945. Voetbalclub MVV speelde daar een prominente rol in maar dit partnerschap tussen beide steden was helaas geen lang leven beschoren. In deze expositie komt u alles te weten over het hoe en waarom.
Deze tentoonstelling wordt georganiseerd door Werkgroep Schuilen in Maastricht… en door Visit Maastricht en wordt mede mogelijk gemaakt door Centre Céramique, Historisch Centrum Limburg en MVV.
Tentoonstelling bracht veel belangstelling naar het Dinghuis
De tentoonstelling werd een groot succes! Veel Maastrichtenaren wisten de weg te vinden naar Het Dinghuis, soms wel 200 bezoekers per dag.
Natuurlijk kwam deze grote belangstelling door de ideale ligging van Het Dinghuis, waar ook echt de Luchtbescherming zich boven in de toren bevond, tijdens WOII.
Bijzonder was de interactie met de bezoekers. Nieuwe verhalen, soms van historisch belang, kwamen spontaan naar ons toe en sommige bezoekers boden objecten aan, zelfs in bruikleen uit eigen collectie. In totaal kwamen ongeveer 1700 bezoekers een kijkje nemen.
Gedenksteen LBD Fort Sint Pieter weer hersteld
Aanleiding voor het herstel was de viering en herdenking van de bevrijding van Maastricht, 80 jaar geleden. Op vrijdag 18 oktober is deze steen onthuld op Fort Sint Pieter en heeft Frans Reijnen van Natuurmonumenten hem overgedragen aan Henriette Frederiks, manager Exploitatie van Maastricht Marketing. Ook Jos Notermans, deskundige op het gebied van militaire verdedigingswerken en vestingbouw en lid van de Werkgroep Schuilen in Maastricht, was aanwezig.
Heeft u nog bevrijdingssouvenirs?
Podcast Historisch Maastricht
De mensen achter de podcast Historisch Maastricht waren vanaf het eerste moment betrokken bij en enthousiast over het idee om aandacht te besteden aan 80 jaar bevrijding. Zij hebben inmiddels een aantal podcasts in het kader van dit thema opgenomen en gaan daar de komende tijd mee door. Ook onze werkgroep moest er aan geloven en Lidwien van den Boorn en Jos Notermans vertellen over de werkgroep, het schuilkeldermuseum en de initiatieven rond 80 jaar bevrijding.
De beschikbare podcasts over dit thema zijn te vinden via: https://www.podcasthistorischmaastricht.nl/Tweede-Wereldoorlog/, maar het loont zeker de moeite ook eens verder te kijken naar andere verhalen/podcasts.
En tussendoor in het Schuilkeldermuseum……Proefopstelling oude vitrine, nieuwe aanpak!
Het Schuilkeldermuseum werd in 2004 geopend.
Schuilen was hier ooit mogelijk en veilig, maar constant Schuilen voor de vocht in de vitrines, is na al die jaren nog altijd moeilijk.
De huidige opstelling van de vitrines bestaat 20 jaar. Glas, houtwerk en objecten raakten aangetast. Daarom zullen deze vitrines in de loop van de tijd aangepast worden.
Maquette/Vitrine-Bouwer Danny Schiffeleers kwam hiervoor in actie en bedacht met Paul Tieman, meedenkend vanuit Gennes in Frankrijk, samen met Bram Borsboom een nieuwe aanpak, zonder de oude stijl en sfeer van de vitrines los te laten. Een pittige klus, waar heel wat overleg-uurtjes aan vooraf gingen en waarbij de complete werkgroep de logistiek op zich nam.
Op dit moment is in het Schuilkeldermuseum een proefopstelling van één vitrine te zien, met de introductie van hedendaagse apparatuur om de vocht te bestrijden.
De vocht-meetresultaten worden vol spanning bijgehouden.. Nog heel wat vitrines te gaan!
Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door VISIT-MAASTRICHT.
Laatste Nieuws
Afscheid Jan van Tol
Vanaf nul heeft onze webmaster Jan van Tol onze website opgebouwd, naar de wensen die de werkgroep had. Met veel gevoel voor de juiste sfeer heeft hij een prachtige site ontwikkeld.
Jarenlang konden we op Jan rekenen om de laatste nieuwtjes en weetjes op de website te zetten.
Bezoek van Fiena Emonds
Zondag 17 juli 2022 kregen wij een bijzondere bezoekster: mevrouw Fiena Emonds die in de oorlog de bombardementen heeft meegemaakt maar zelf nooit in een schuilkelder heeft geschuild. Toevallig was De Limburger ook aanwezig. Het verslagje van het bezoek en het artikel van De Limburger vindt u hier.
Werkgroep uit Zeeland op bezoek
Soms krijgen wij leden van een andere werkgroep op bezoek. Op 25 september 2021 was dit een radio-zend-amateur-groep uit de provincie Zeeland. Zij beheren er ook een bunker en werkten mee aan de opnames van de film “De Slag om de Schelde”. Het verslag van hun bezoek kunt u hier lezen .
Filmreportages van ons schuilkeldermuseum
In onderstaande reportages krijgt u een goede indruk van ons museum.
Meer film- en videoreportages vindt u op onze pagina “film” .
Wij werken samen met...
voor links naar
meer relaties